Toạ lạc trên đường Ngư Ông, thành phố Phan Thiết, dinh Vạn Thủy Tú là một di tích có từ lâu đời (1762) với vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm, là một công trình văn hoá có giá trị của thành phố Phan Thiết - Bình Thuận. Theo truyền thuyết, sau khi xây xong dinh Vạn, có một ông cá voi lớn dài 22m, nặng 65 tấn trôi dạt vào trước dinh, xác cá voi quá to khiến ngư dân phải mất mấy ngày mới đưa được xác cá vào mai táng trong dinh. Sau 3 năm cốt cá voi được đưa vào thờ cúng, đến tháng 5-2003, bộ cốt cá voi lớn nhất Đông Nam Á này được phục chế và trưng bày nơi đây. 
Dinh Vạn Thuỷ Tú là một trong những dinh Vạn lớn nhất của nghề biển ở Bình Thuận, toàn bộ Dinh chia làm các phần như: Chính Điện, nhà Tiền Vãng, phía trước là Võ Ca. Trung tâm của Chính Diện đặt khám thờ thần Nam Hải, bên tả thờ ông Thuỷ nghề biển, bên hữu thờ Bà Thuỷ, phía sau thờ những người có công khai phá dựng làng, lập Vạn. Hàng năm tại Dinh đều diễn ra các kì tế lễ được tổ chức trang trọng: Lệ Tế Xuân. Lệ Hạ Nghệ, Lệ Tế Thu, Lệ Mãn Mùa, trong quá trình diễn ra nghi lễ còn có các hoạt động như hát bội, diễn bã trạo. hội đua ghe...
Kiến trúc của Dinh Vạn Thuỷ Tú là lối kiến trúc "tứ trụ" thể hiện ở các vì, kèo, cột đều xuất phát từ đỉnh các tứ trự, các loại gỗ trong Dinh đều là các loại gỗ tốt được lắp ghép chau chuốt, chạm khắc tỉ mỉ. Trải qua thời gian dài, hiện nay Dinh còn giữ 24 sắc phong của các vua Triều Nguyễn và các di sản văn hoá Hán Nôm, ngoài ra còn có các hoành phi và câu đối trên văn chuông Đại Hồng Chung và 24 điếu sắc thần của các vị vua bằng giấy có niên đại hơn 150 năm. 
Đến tham quan Dinh Vạn Thuỷ Tú, qua cổng tam quan vế phía tả là Ngọc Lân Thánh Địa, phía hữu là nhà trưng bày cốt ông Nam Hải. Phía trước dinh là một khu đất rộng để mai táng cá ông gọi là Ngọc Lân Thánh Địa, sau 3 năm thì cốt của cá ông được nhập tẩm trong dinh Vạn. Hiện nay trong dinh Vạn có trên 100 bộ cốt được lưu thờ, có hàng chục bộ cốt lớn được thờ cúng nơi đây. Đáp ứng nhu cầu tham quan của du khách, được sự giúp đỡ của Phòng Bảo tồn - Viện Hải Dương học Nha Trang đã khôi phục bộ cốt ông nguyên vẹn và bảo quản tốt, đây được coi là bộ cốt lớn nhất Việt Nam và cả vùng Đông Nam Á.

=====

Hình ảnh: TripHunter, Internet.