Chùa Bàn Long được xây dựng từ thời nhà Đinh. Tương truyền, người dân nơi này thấy trong động có rồng cuộn nên lập chùa tại đó. Tên gọi "Bàn Long tự” được chúa Trịnh Sâm đặt cho chùa khi ông đến thăm nơi đây. Dân gian kể rằng, vào những đợt nắng hạn, vảy rồng trong động phát sáng thì trời sẽ đổ mưa. Do đó, nhân dân địa phương thường làm lễ cầu mưa ở chùa Bàn Long vào những ngày hạn.