Chùa Nhất Trụ, còn có tên là chùa Một Cột, là ngôi chùa cổ được xây dựng từ thế kỷ X và nằm trong vùng bảo vệ đặc biệt của khu di tích cố đô Hoa Lư. Chùa là nơi tu hành và bàn luận việc nước của các nhà sư thời bấy giờ như Pháp Thuận, Khuông Việt và Vạn Hạnh. Trong khuôn viên chùa có một cột kinh phật bằng đá được dựng khoảng năm 995 theo lệnh của vua Lê Đại Hành (cột kinh Lăng Nghiêm) đã được xếp hạng bảo vật quốc gia, do đó chùa có tên Nhất Trụ.
Ở kinh đô Thăng Long về sau, người cháu ngoại của vua Lê Đại Hành là Lý Thái Tông cũng cho xây dựng chùa Một Cột có nhiều nét kiến trúc tương đồng với chùa Nhất Trụ ở cố đô Hoa Lư.
Giá trị văn hóa của chùa Nhất Trụ trong quần thể di tích cố đô Hoa Lư còn được thể hiện ở câu đối:
Tràng An thắng cảnh hoàng đô thủy
Nhất Trụ danh lam Phật tích linh.
(Thắng cảnh Tràng An kinh đô gốc
Danh lam Nhất Trụ dấu Phật còn.)
=====
Hình ảnh: TripHunter, Internet.
